وضعیت آلودگی دریای خزر و رودخانه¬های حوضه جنوبی آن از نظز مقادیر آلودگی جیوه بواسطه پایش پستانداران آبزی

در این تحقیق برای بررسی وضعیت آلودگی جیوه در دریای خزر و رودخانه­های حوضه جنوبی آن به ترتیب از موی فک دریای خزر (phoca caspica) و شنگ رودخانه­ای (lutra lutra) بعنوان دو گونه دریایی و رودخانه ای برای پایش آلودگی جیوه استفاده شد. بدین منظور نمونه های مو از موزه های تاریخ طبیعی استان­های شمالی از تیرماه تا بهمن ماه 86 جمع­آوری شدند. مقادیر جیوه با استفاده از  دستگاه (usa) leco ama 254 advanced mercury analyzer  بر طبق استاندارد astm  شماره d-6722  اندازه گیری شد. میانگین غلظت جیوه برای کل نمونه­ها (فک و شنگ) 6/38/7  میکروگرم بر گرم بود. مقادیر غلظت جیوه در  موی فک خزر در دامنه 23/1 تا 42/27 میکروگرم بر گرم و در موی شنگ در رودخانه­های حوضه جنوبی خزر در دامنه  88/0 تا 38/12 میکروگرم بر گرم قرار داشت. اختلاف معنی­داری بین دو گونه از نظر متوسط غلظت جیوه در سطح 95% دیده نشد. همچنین تحلیل رگرسیون برای شنگ رودخانه­ای افزایش معنی­دار غلظت جیوه از سال 85-65 را نشان داد. با وجود مشاهده روند مشابه در تجمع آلودگی در سال­های اخیر، برای اثبات این قضیه در فک خزری نیاز به داده های آماری بیشتری است. با توجه به داده­های این تحقیق در فک و شنگ بعنوان پستانداران سطوح بالای زنجیره غذایی که گونه­هایی ماهیخوار هستند به نظر می­رسد ساکنان استان­های ساحلی ایران که از سرانه بالای مصرف ماهی برخوردارند در معرض خطر این آلودگی قرار دارند.